Оқушылардың қарым-қатынасын нығайтуға арналған тренинг жаттығулар

Мақсаты:
Дәріс алдында, ашықтық, сенімдік денгейін, эмоционалдық еркіндікті, топта бірауыздылық орнатуға жағдай жасайтын психологиялық жаттығулар өткізуге болады және әр қатысушының бойында сезімдердің бой алуы мазмұндық жоспарда алға жылжумен, жұмыстың нәтижелі болуына септігін тигізеді.
Қатысушылар: 20-22 адам
Үйымдастыру кезеңі:
Сәлеметсіз бе балалар!
Көңіл-күйлеріңіз қандай?
Негізгі бөлім
1-жаттығу.

Қатысушылар шеңбер құрап отырады, жаттықтырушы шеңбердің ортасында тұрады.

Нұсқаулық: «Қазір біздің таныстығымызды ары қарай жалғастыру мүмкіндігі тумақ. Оны былай жүзеге асырамыз: шеңбердің ортасында тұрған (алғашында ол адам орнында мен боламын) ортақ белгілері бар адамдарға орындарын ауыстыру (ауысып отыру) ұсынысын жасайды. Ортақ белгіні атайды. Мысалы мен: «Араларыңыздан әпкелері барлар орындарыңызды ауыстырып отырыңыздар», -деп айтамын,- сол кезде кімнің әпкесі бар солар орындарын ауыстыруы қажет.Осы сәтте шеңбердің ортасында тұрған адам, орындардың біреуін иеленіп үлгеруі тиіс,ал шеңбердің ортасында орынсыз қалып қалған адам,ойынды жалғастырады.Бұл жағдай бір-біріміз жөнінде толығырақ біле түсуге мүмкіндік береді».

Жаттығу аяқталғаннан кейін,жаттықтырушы топқа: «Сіз өзіңізді қалай сезінесіз?» немесе «Қазіргі сәтте сіздің көңіл-күйіңіз қандай?» деген сұрақтар қоюына болады.Әрине, мұндай жаттығу көңілді өтеді.

Ол қалыптасқан қолайсыздықты төмендетіп, көңіл-күйді көтереді, назар мен ойлауды белсендіреді

2-жаттығу:
Мақсаты:
Бұл жаттығуды орындау барысында топтағы жалпы жағдай жақсарады, топ мүшелері өздерін еркін сезінеді, қарым-қатынастағы алшақтық азая түседі.Топ мүшелері бір-бірі туралы толығырақ біле бастайды:мәселен, арамыздағы бір адам-спорт шебері екендігін, келесі біреуі-бұрындары ансамбльде кернейде ойнағанын білеміз және т. б.
Бұл жаттығуды негізінен топ жұмысының бірінші кезеңінде бір-бірімен таныс топта өткізуге болады.
Қатысушылар шеңбер құрап отырады. Жаттықтырушының қолында доп.

Нұсқауылық: «Қазір бір-бірімізге допты береміз.Допты тосып алған адам «Сіздер менің не бар екенін білмейсіздер» деген сөйлемді толықтырады. Барлығымыз мұқият болып,әрі тапсырманы орындауға қатысуымыз керек. Әрқайсымыздың қолымызда доп бірнеше рет болуы мүмкін».

3-жаттығу:
Қатысушылар бір қатарға сап түзеп тұрады (топ мүшелерінің саны 18-20 адам болды, сондықтан екі қатарға тұрып жасалды).
Жаттықтырушы қатардың соңының жанында тұрады.
Нұсқаулық: «Барлық тапсырманы біз үнсіз жасаймыз. Мүмкіндігінше, әр тапсырманы жылдам және дұрыс жасауға ұмтылу керек.
Бірінші тапсырма: мүмкіндігінше бой өлшемі бойынша сап түзеуіміз керек. Яғни, менің қасымда армыздағы ең бойшаңымыз тұрса, қатар соңында шаршы боылымыз сап түзеуі керек. Бастадық».
Топ жаттығуды аяқтағаннан кейін, жаттықтырушы қатар бойымен тапсырманың дұрыс орындалғанын тексереді.
Нұсқаулықтың жалғасы: «Екінші тапсырма: менің қасымда арамыздағы шашының түсі ең қою адам, ал, саптың соңында шашының түсі ең ашық адам тұруы керек».

Біздің топтың тәжірибесінде, жоғарыдааталған екі тапсырмамен қатар, төмендегідей тапсырмаларды да пайдаландық:
- саптың басында арамыздағы көзі ең қою түсті адам, ал, сатың соңында көзі ашық түсті адам тұруы керек;
- саптың басында- 1 қатар, соңында-31 желтоқсан.

Туған күндері ( жылын есептемей) бойынша орналасуы керек.

Бұл жаттығудың тиімділігі сан алуан. Топ мүшелерінің көңіл-күйлері көтеріледі, іс-әрекетінде еркіндік арта туседі, қарым-қатынастағы алшақтық азая түседі.Сондай-ақ, соңғы тапсырма қарым-қатынастағы келісімділікке қалай жетуге болатындығын, әріптестік қарым-қатынас тренингі мен іскерлік келіссөздер тренингінің мазмұнындағы ұқсастық не екендігін талқылауға мүмкіндік береді.

4-жаттығу «Кенгуру»

Уақыты:5 мин.

Мақсаты: Қатысушылардың көңіл-күйлерін көтеру, қарым-қатынасты қалыптастыру.
Нұсқаулық: Жаттықтырушы топтағы кез келген қатысушыға өзімен бірге сыртқа шығуды ұсынады, ойынның шартымен таныстыруға.Бұл жүргізушінің алдына шарт қойылады, ешқандай сөз қолданбай, мимика және жест арқылы, топ қатысушыларына осы кенгурудың бейнесін салу керек. Сонымен қатар жаттықтырушы топ қатысушыларына шартты түсіндіреді, олар біліп тұрсада, ол жануар кім екенін айтпайды.Басқа жануарларды ұсынады бірақ «Кенгуру» екенін айту болмайтынын түсіндіреді. Сабақты қорытындылау
5-жаттығу: «Сыйлық»

Мақсаты: жаттығудың аяқталуы, жағымды қасиеттерді қалыптастыру.
Уақыты: 10 мин.
Нұсқаулық: Әр қатысушы, оң жақтағы көршісіне «сыйлық» сыйлайды, мысалы сөзбен,қимыл мен т.б.
Пікір талас, қорытындылас Сізге ұнады ма? Қандай әсер алдыңыз?